पूर्व आणि उत्तर-पूर्व भारतात चांगला पाऊस; राजस्थान, हरियाणा आणि पंजाब मध्ये आठवड्याच्या उत्तरार्धात सक्रिय मान्सूनची परिस्थिती; दक्षिण द्वीपकल्पात हलका ते मध्यम पाऊस; ऑक्टोबरच्या दुसऱ्या आठवड्यात मान्सूनच्या परतीस सुरुवात
सोमवार, ३० सप्टेंबर हा मान्सून हंगामाचा शेवटचा दिवस आहे. अतिरिक्‍त पावसासह मान्सूनचा हंगाम संपेल. यावर्षी मान्सूनचा परतीचा प्रवास लांबला आहे. साधारणत: सप्टेंबरच्या पहिल्या पंधरवड्यात राजस्थानमधून सुरू होणारा परतीचा प्रवास ऑक्टोबरच्या दुसर्‍या आठवड्यापर्यंत लांबला आहे.
स्कायमेटने वर्तविलेल्या अचूक अंदाजानुसार पूर्व भारतामध्ये झालेल्या पावसामुळे या प्रदेशातील एकूण कमतरता १५% पर्यंत आली आहे. दक्षिण द्वीपकल्पात मान्सूनच्या सक्रिय परिस्थितीमुळे पर्जन्यमानाचे ३% आधिक्य झाले आहे. यावर्षीच्या मान्सूनचा मुख्य लाभार्थी ठरलेल्या मध्य भारतात पावसाचे २७% आधिक्य आहे. स्कायमेटकडील पावसाच्या उपलब्ध आकडेवारीनुसार, १ जून ते २९ सप्टेंबरपर्यंत देशभरात एकूण ८८७ मिमी सामान्य पावसाच्या तुलनेत एकूण ९५६.१ मिमी इतका पाऊस झाला असून ९ टक्के आधिक्य राहिले आहे.
या आठवड्यात मान्सून परतीचे चिन्हे नाहीत
मागील आठवड्यात मुसळधार पावसाने झोडपलेल्या बिहार आणि आसपासच्या पूर्व उत्तर प्रदेश आणि झारखंड वासियांना काही प्रमाणात मुसळधार पावसापासून सुटका मिळेल. तथापि, बिहार, झारखंड आणि पश्चिम बंगालमध्ये मध्यम स्वरूपाचा पाऊस सुरू राहण्याची शक्यता आहे.
मध्य भारतावर असलेले मॉन्सूनच्या अभिसरणामुळे पूर्व मध्यप्रदेश, छत्तीसगड आणि ओडिशामध्येही मध्यम पावसाची अपेक्षा आहे. या हंगामात मध्य प्रदेशात जोरदार पाऊस झाला असून पश्चिम आणि पूर्व मध्य प्रदेशात अनुक्रमे ६१% आणि २४% पावसाचे आधिक्य राहिले आहे. राजस्थान, पंजाब आणि हरियाणा येथे हलक्या मध्यम सरी कायम राहण्याची अपेक्षा असून प्रामुख्याने आठवड्याच्या अखेरीस कोसळतील.
गुजरातवर पावसाळी गतिविधी या आठवड्याच्या किमान दोन दिवसांपर्यंत सुरू राहण्याची शक्यता आहे, ज्या हळूहळू कमी होतील. राज्यात विक्रमी ३९ टक्के पावसाचे आधिक्य असून सर्व भागात व्यापक आणि अधिक पाऊस झाला आहे.
दक्षिण द्वीपकल्पात आठवड्याच्या पूर्वार्धात हलक्या सरी बरसतील व उत्तरार्धात जोर वाढून मध्यम होतील. या पावसाचा मुख्य फायदा कर्नाटक आणि तामिळनाडूमधील अंतर्गत भागांना होईल. अशाप्रकारे, मान्सून त्याच्या अधिकृत हंगाम समाप्तीनंतरही परतीस जाण्याची चिन्हे दिसत नाही.
दिल्ली-एनसीआर मध्ये कमतरता तर मुंबईत आधिक्य
देशाच्या राष्ट्रीय आणि आर्थिक राजधानी असलेल्या शहरांनी दोन विपरीत परिस्थिती अनुभवल्या आहे, जे भारतीय पावसाळ्याच्या वैविध्यपूर्ण स्वरूपाचे निदर्शक आहे. दिल्लीत यंदाच्या हंगामात ३५ टक्के पावसाची कमतरता नोंदली गेली असून फक्त जुलै महिन्यातच सर्वसाधारण पाऊस झाला आहे. जून आणि सप्टेंबर हे दोन महिने पावसाच्या बाबतीत अत्यंत असमाधानकारक होते. तथापि, दिल्ली-एनसीआरमध्ये आठवड्याच्या उत्तरार्धात काही हलक्या-मध्यम सरी अनुभवल्या जातील.
याउलट मुंबईत या हंगामात जास्त पाऊस झाला आहे. अगदी कमी पाऊस असलेल्या जून महिन्यातही मुंबईत ४९३ मिमी सामान्य पावसाच्या तुलनेत ५०९मिमी पाऊस झाला. तथापि मुंबईच्या बाबतीत हि आश्चर्यकारक बाब नाही. आतापर्यंत या शहरात ६० टक्के पावसाचे आधिक्य आहे.
Image Credits – The Hindu Business Line
Any information taken from here should be credited to Skymet Weather